Naar aanleiding van de vele vragen over dit onderwerp geven we in deze nieuwsbrief extra achtergrond over onze strategie en aanpak in de gesprekken over de afmeldperiode. Ook doen we kort verslag over de kwartaal- en halfjaarcijfers. 

Gratis werk bestaat niet
Het is al jaren een grote frustratie dat voor de ICA bestemmingen de 30 minuten afmeldperiode uit onze cao niet volstaat. Dit is bevestigd na gezamenlijk onderzoek van vakbonden en KLM. KLM loopt niet weg voor haar verantwoordelijkheid en heeft aangegeven het probleem op twee manieren aan te willen pakken. Ten eerste door maatregelen te nemen waarbij de afmeldtijd teruggebracht kan worden tot 30 minuten en ten tweede door te kijken naar de duur van de afmeldperiode zolang dit nog niet realistisch is. 

De simpele oplossing
De meest voor de hand liggende oplossing is natuurlijk om gewoon de afmeldperiode te verruimen. De werkelijke afmeldperiode komt dichter in de buurt van de 45 minuten in plaats van de 30 minuten uit de cao. De simpele oplossing is dan om de afmeldperiode in de cao aan te passen naar 45 minuten. Daardoor is er geen sprake meer van ‘gratis werk’. Op een enkele bestemming zou dit voor cabine een dag extra reisverlof opleveren. Daarnaast kan dit, wederom voor enkele bestemmingen, bij een vertraging kunnen betekenen dat de vlucht eerder gemotiveerd moet worden. Voor verreweg de meeste ICA-omlopen zou deze ogenschijnlijk simpele oplossing geen effect hebben.

Helaas is de werkelijkheid wat ingewikkelder. Omdat in veel Europese wetten en regels cockpit en cabine als één crew gezien wordt, moeten airlines voor beide groepen dezelfde afmeldperiode hanteren. Een aanpassing bij cabine heeft dus directe gevolgen op de planning bij cockpit. Zo zouden op redelijk wat bestemmingen een cockpit collega toegevoegd moeten worden om van een tweepersoons-operatie naar een driepersoons-operatie te gaan of van drie naar vier.

KLM heeft deze gevolgen doorgerekend en komt er op uit dat het hierdoor nodig zou zijn om circa 60 extra nieuwe piloten aan te nemen. 

Het is momenteel extra riskant om deze weg te bewandelen omdat KLM al kampt met hoge tekorten in de cockpit. Dat werd opnieuw benadrukt bij de toelichting van de halfjaarcijfers waarover je hieronder meer kunt lezen. Deze tekorten drukken op de operatie en zorgen ervoor dat KLM minder kan vliegen en niet de voldoende verdiencapaciteit kan behalen. Als er minder gevlogen kan worden dan heeft dit ook directe gevolgen voor de werkgelegenheid bij cabine. De instroom en doorstroom zal daardoor een tijd stagneren.

Onze conclusie: de simpele oplossing is ontzettend duur en kan zelfs werkgelegenheid kosten. 

De betere oplossing
Hoe zorgen we er dan voor dat het KLM Cabinepersoneel toch geen gratis werk hoeft te doen? FNV Cabine heeft KLM verzocht om gezamenlijk op zoek te gaan naar creatieve oplossingen. KLM stond daar voor open en heeft de bonden uitgenodigd hierover na te denken. Alleen FNV Cabine was bereid om over andere oplossingen het gesprek aan te gaan. Hierin heeft FNV Cabine een voorstel gedaan dat in onze ogen recht doet aan de situatie en geen nadelige neveneffecten heeft. Over dat voorstel hebben we de afgelopen weken een aantal keren overleg gevoerd met KLM. Voorop staat dat we niet willen dat we langer werken dan noodzakelijk en dat we dus willen dat KLM zich in blijft spannen om de afmeldperiode weer binnen de 30 minuten te krijgen. Tot die tijd is ons voorstel als volgt: 

• Daar waar de verlenging van de afmeldtijd een dag extra reisverlof zou opleveren wordt deze alsnog toegekend
• Ter compensatie van de kwartiertjes ‘gratis werken’ welke welliswaar niks opleveren in het RV krijgt elke cabinemedewerker een dag gecompenseerd in het DI-budget zodat iedereen zelf kan kiezen deze dag op te nemen of uit te betalen
• Bij de vluchten waar het kwartier kritiek is op de WRR wordt hier bij het proces rondom het motiveren rekening mee gehouden

Dit voorstel levert meer op dan het simpelweg verlengen van de afmeldtijd. Iedereen krijgt immers ook een extra dag voor de kwartiertjes die bij het verlengen van de afmeldtijd geen effect zouden hebben. Hierdoor lopen we niet het risico dat KLM de productie naar beneden moet bijstellen en er gekort moet worden op cabinepersoneel. Tevens zorgt dit er voor dat KLM niet op onnodig hoge kosten wordt gejaagd. Deze week heeft KLM laten weten akkoord te zijn met onze voorstellen indien alle bonden zich hierin kunnen vinden. 

Arbitrage
FNV Cabine zoekt altijd naar de beste oplossing voor het cabinepersoneel. In dit geval was dat de dialoog. KLM heeft vanaf het begin duidelijk gemaakt dat ook zij een oplossing willen vinden voor de problematiek en dat onderstrepen ze nu door akkoord te gaan met onze voorstellen. 

Helaas hebben de gesprekken over onze oplossing plaatsgevonden zonder de derde cao-partij. De VNC heeft in een eerder stadium gekozen voor juridische stappen in plaats van de dialoog. Zij eisen een verlenging van de afmeldperiode van 30 naar 45 minuten; de simpele oplossing. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een arbitragezaak die waarschijnlijk in september zal beginnen. 

De uitkomst van deze arbitragezaak zal in het meest gunstige geval leiden tot een uitkomst die minder waarde heeft dan het voorstel dat FNV Cabine en KLM zijn overeengekomen. Maar daarvoor betaalt KLM dan wel een hoger prijskaartje en lopen we onnodige risico’s op de productie en werkgelegenheid.  

Gezamenlijke oplossing
Wij denken dat we met een verruiming van het reisverlof waar meer afmeldtijd effect heeft en een éxtra vrije dag de meeste frustraties over de krappe afmeldperiodes kunnen wegnemen. Tegelijkertijd spannen we ons samen met KLM in om ervoor te zorgen dat iedereen gewoon weer binnen een half uur klaar kan zijn. In financieel onzekere tijden, waarbij we ons allemaal maximaal inspannen om een grote productie te kunnen draaien is dit de ideale oplossing. 

Om deze oplossing realiteit te maken, hebben we wel alle partijen nodig. Anders zijn onze inspanningen voor niets geweest. Wij hopen dat ook de VNC zich aan deze afspraken wil committeren en durft af te zien van hun arbitragezaak. Het zou erg jammer zijn als we deze kans laten schieten. 

Kwartaal- en halfjaarcijfers
Op 26 juli is op het KLM hoofdkantoor door CFO Bas Brouns aan de vakbonden het resultaat van het tweede kwartaal en het eerste halfjaar van 2024 toegelicht. Financieel gezien was het eerste halfjaar van 2024 voor KLM volgens onze CFO enorm teleurstellend te noemen. Alhoewel de operatie vanaf maart verbeterd is ligt de vluchtcapaciteit nog steeds achter op de planning. Dit komt voornamelijk door tekorten bij cockpit en grond. Zelfs terwijl er al maximaal geworven en opgeleid wordt. Om de financiële positie te verbeteren zijn er extra maatregelen nodig en wordt er kritisch gekeken naar investeringen. 

Het tweede kwartaal laat zwarte cijfers zien, halfjaarcijfers blijven rood
In het tweede kwartaal is een winst van €260 miljoen gerealiseerd. Afgezet tegenover het verlies van €291 miljoen van het vorige kwartaal levert dat voor KLM een verlies van €31 miljoen op voor het afgelopen half jaar. Air France leverde het tweede kwartaal een winst van €195 miljoen en presteerde daarmee minder goed dan zusterbedrijf KLM. De gehele Air France-KLM heeft het tweede kwartaal van dit jaar een winst geboekt van €513 miljoen.  

Operatie stabiliseert
KLM vervoert meer passagiers dan vorig jaar. De eerste drukke weken zijn goed verlopen en er lijkt weer grip op de operatie te zijn. Om stabiliteit te behouden wordt er nog steeds gepland met meer reserves in de vloot waardoor de capaciteit niet volledig kan worden benut. Dit vertaalt zich wel in een hogere medewerkers- en passagierstevredenheid. Het blijft dus telkens een dilemma, de capaciteit vergroten gaat ten koste van de stabiliteit.  

Zonder maatregelen geen verbetering van de resultaten
De kosten stijgen harder dan de inkomsten; kostenbeheersing is volgens KLM noodzakelijk. Om te besparen op arbeidskosten wordt mogelijk de invulling van functies die niet direct met de operatie te maken hebben stopgezet. Het plan voor een nieuw hoofdkantoor “Blue Base” wordt opnieuw on hold gezet en na de zomer zullen aanvullende plannen bekend worden gemaakt om de resultaten te verbeteren en kosten beheersbaar te houden. Operationele investeringen blijven noodzakelijk. Over een paar weken zal de eerste A321neo arriveren op Schiphol. De verwachtingen zijn hoog gespannen. De vloot wordt stilaan schoner, stiller en zuiniger.